Co do miski? O rozkoszach podniebienia :)

Okej, stadność była, klatka i jej higiena była, szczury na wybiegu balowały... Co nam zostało?
Aha. Szczury są głodne :)
Zaznaczę, że kwestie dietetyki nie są i nigdy nie były moją mocną stroną (widać po mnie). Swoje szczury karmię gotową mieszanką i warzywami i owocami, sporadycznie podając jakiś przysmak typu makaron czy jajko, więc nie będę wdawać się w szczegóły. Być może w przyszłości uda się mi opisać tę kwestię szerzej, a dziś musicie się zadowolić podstawami podstaw. No, to jedziemy.

fot. Ola Brzeska

Szczury to zwierzątka wszystkożerne. 
Co to oznacza? Wiele osób wychodzi z założenia, że "wszystkożerny - znaczy wszystko może jeść". Owszem, szczury zjedzą wszystko, co wyda się im apetyczne. Nie na tym jednak polega wszystkożerność, by szczury jadły to, na co mają ochotę i co nam akurat zalega w kuchni, ale na tym, że odżywiają się zarówno pokarmem roślinnym, jak i zwierzęcym. Dzikie szczury przez setki lat jadły to, co znalazły. Zboża, różnego rodzaju nasiona, warzywa i owoce, ptasie jaja, padlinę... Szczur hodowlany pochodzi od szczura wędrownego, więc i upodobania kulinarne oraz zapotrzebowania będą dość podobne.

Czym karmić szczury?

Omnomnom!

Gotowa lub własna mieszanka 
Na rynku jest sporo gotowych mieszanek z przeznaczeniem dla szczurów, które można dostać w stacjonarnych i internetowych sklepach zoologicznych. Czy wszystkie są tak samo wartościowe? Niestety, nie. Powiedziałabym, że w przeciętnym stacjonarnym sklepie zoo trudno o dobrą karmę. Na co zwracać uwagę?

• skład. To można łatwo sprawdzić bez otwierania opakowania. Dobra karma powinna zawierać ok. 75-80% węglowodanów, 12-15% białka i ok. 4-5% tłuszczu
• wygląd. Składy niestety bywają mylące, bo nieraz kiepska karma ma wypisane np. 13% białka i 5% tłuszczu, a po otwarciu ma się ochotę ją tylko wyrzucić. Gotowa mieszanka dobrej jakości nie zawiera na przykład wściekle kolorowych chrupek, a zboża w niej zawarte są różnorodne.

Jeśli Wasze szczury mają np. z powodów zdrowotnych specjalne wymagania lub nie chcecie korzystać z gotowych mieszanek, można zawsze spróbować własnej mieszanki. Jak ją zrobić? Nie czuję się dość kompetentna na razie, by doradzać akurat w tym temacie. Mogę tylko polecić ten wątek na Allo - kilkanaście stron doświadczeń. Jeżeli ktoś ma dostęp - Scutling Gourmet autorstwa Alison Campbell, właśnie na temat prawidłowego żywienia szczurów (jestem w trakcie; niestety, tylko po angielsku). Również na fejbsukowej grupie szczury w plikach są przepisy na mieszanki :)

Świeże warzywa i owoce
Umyć i ewentualnie obrać przed podaniem. Szczury będą zachwycone :) Owoce podajemy nieco rzadziej, ponieważ zawierają sporo cukru, cytrusów nie podajemy wcale, zwłaszcza samcom (mogą wywoływać problemy z nowotworami).

Zioła
Można zbierać samemu, jeśli zna się miejsce z dala od spalin samochodowych i innych zanieczyszczeń. Jak się nie zna, to najwygodniej nabyć w sklepie gotowe mieszanki suszonych ziół. Z tego, co widzę, można je dostać w większości sklepów.

Białko
Jajko? Tak! Mięso? Tak! Ryba? Taaak! Przynajmniej moje szczury kochają jajka, mięso i ryby. Jak podawać?

Jajko na ogół zaleca się ugotowane. Można wrzucić szczurom jajko w skorupce, żeby sobie pogłówkowały nad dobieraniem się do jedzenia. Skorupki będzie trzeba pozbierać ;) Mięso podobnie, aczkolwiek osoby karmiące barfem psy lub koty czasem podają i surowe. Moje samice, z wyjątkiem dwóch, niestety nie chciały barfa, a szkoda. Ryba - ja podaję szczurom surową. Staram się wybierać kawałki bez ości. Uwielbiają ją i potrafią toczyć o rybę regularne wojny ;)
Prawie zapomniałam o robakach i larwach, które są świetnym źródłem białka dla szczurów, a szczury je uwielbiają! Mączniki, świerszcze... Zresztą, poobserwujcie reakcje swoich ogonów, jak Wam ćma wpadnie do pokoju i wyląduje gdzieś nisko ;)
Swego czasu byłam zwolennikiem stosunkowo częstego podawania białka. Aktualnie więcej dostają go u mnie tylko rosnące maluchy, starym szczurom podaję je bardzo rzadko. Nie zaleca się podawania go częściej niż raz w tygodniu, ze względu na ryzyko przebiałczenia. Szczególnie uwaga na chłopaków - mają większe tendencje.

Czego nie podawać?
Niczego, co:

• jest pikantne
• zawiera cukier
• zawiera sól (śmiertelna dawka to 3g na 1kg masy ciała; teraz zważ jednego z Twoich szczurów)
• zawiera alkohol - podobnie jak w przypadku soli, bardzo mała dawka może okazać się śmiertelna
• zawiera kofeinę - jak wyżej
• zawiera składnik, którego nie znasz
• zawiera składnik, którego nie jesteś w stanie wymówić
• jest szkodliwe lub wręcz trujące (łał).

Jak karmić szczury?
Szczury jedzą mało, ale często. Rosnące szczury muszą mieć cały czas dostęp do bufetu. W przypadku dorosłych dobrze jest robić im niedługie przerwy, więc jeśli zawartość miski za szybko zniknie, nie ma co lecieć na łeb na szyję dosypywać karmy ;) Trochę (ale niezbyt długo) mogą poczekać.
UWAGA: jeśli karma nie znika, za to szczury rosną wszerz - może być, że dajesz za dużo. Mitem jest, że szczur sam zjada tylko tyle, ile powinien.

Jak podawać jedzenie?
Większość osób preferuje miski - są wygodne, czyste i ładnie wyglądają. Istnieje też inny sposób - sypania karmy bezpośrednio na ściółkę. Jak miałam stada tak do 6 ogonów, sypałam karmę na ściółkę. Teraz część podaję w misce (wygodniej podać), część rozsypuję na dole klatki, czasem po hamakach. Czemu tak? Bo szczury się cieszą, jak sobie znajdą coś dobrego :) Ponoć trochę to rozwija ich naturalne instynkty (no i coś w tym jest, stołówka troszkę rozleniwia). Niektórzy odczuwają "fuj" w związku z tym, bo szczur na ściółkę sika i inne ble, ale często jest tak, że szczury, siedząc na misce, też ją znaczą moczem i trudno wymagać, by ten mocz w magiczny sposób nie lądował w jedzeniu ;) To samo, kiedy do miski wchodzą. A kupy... szczury są koprofagami. Dobra kupa nie jest zła, zwłaszcza rano (śniadanie jak znalazł...).
Sorry, taki mamy klimat xD   

Czy szczury wybrzydzają?
Owszem. W praktycznie każdej mieszance znajdzie się coś, co jaśnie hrabiów lub hrabianki będzie kłuło w szlachetne podniebienie - i mieszanka dostaje opinie kiepskiej, bo szczury nie chcą jeść. Cóż, Maogonki nie lubią pszenicy, ogólnie ziarenek. Co robię, jak widzę, że w misce lub na ściółce zostało całkiem sporo ziaren? Uwaga, już możecie szykować telefony i dzwonić do TOZu, FO i Strasburga: nie daję im jeść. Zjedzą wszystko - dostaną nowe (w tym to, co lubią). I uwierzcie, że to działa. Od dawna nie mam problemów z wybrzydzaniem.
(Wyjątek u mnie stanowią szczury, które są na podkarmianiu - np. jeśli trafi się samiczka w ciąży albo jakaś babcia - wtedy uprzywilejowanych karmię poza klatką).
Jeśli karma wyjątkowo opornie wchodzi i szczury jedzą jej bardzo mało mimo, iż od kilku dni nie dostają niczego innego - nie zamawiam jej więcej i zamawiam następnym razem inną. 

Co z gerberkami?
Gerberki są spoko. Dla szczurów starszych, chorych, podczas rekonwalescencji które nie mogą jeść twardej karmy i warzyw. Jeśli Wasze szczury mają się dobrze i są zdrowe - nie dawajcie im często gerberów, pozwólcie im używać zębów. W końcu to gryzonie :) 
   
Co do picia i jak to piciu podać?

SPADAJ, MOJE!

Do picia woda. Niegazowana. Może być przegotowana, może być filtrowana, może być z kranu, o ile u Was jest jakaś dobra, może być butelkowa. Jak podawać? Moim zdaniem wygrywają pojniki zdecydowanie. Miskę szczur oznaczy i będzie pił z sikami - a woda ma być świeża i na co dzień bez dodatków.

Co można raz na ruski rok (max. raz w miesiącu) podać do picia, od czego szczury nie umrą?
W małej ilości można podać bardzo delikatny napar ziołowy lub słabą herbatę bez teiny. Bardzo rzadko dam czasem jednodniowy sok marchewkowy - najlepiej robiony w domu. Przynajmniej wiem na 100%, że nie zawiera cukru. Swego czasu były polecane czasem do smaku przecierowe soki dla dzieci typu Kubuś - odradzam, bo cukier. Na podniesienie odporności można podać wodę z kropelką miodu lub kupić w aptece vibovit dla niemowlaków. UWAGA: woda z miodem i vibovit nie zastąpią wizyty u weterynarza ani lekarstw.
 
Pomocnicze linki: 
lista roślin szkodliwych, toksycznych i wręcz deratyzujących tutaj
lista warzyw i owoców bezpiecznych dla szczurów tutaj
jak wybrać dobrą karmę? Dowiedz się tutaj.

Za konsultacje żywieniowe dziękuję serdecznie Emilii Rulewskiej :) 
Szczurom życzę smacznego :)